Box 3-heffing: komt er een belasting op werkelijk rendement?

Box 3 gold belastingtechnisch lang als de ‘pretbox’. We begrijpen dat daar een keer iets aan gedaan moest worden. De betaalde belasting stond in veel gevallen niet in verhouding tot de opbrengsten die bijvoorbeeld beleggingen opleverden. De gekozen oplossing door de overheid is wat ons betreft onnodig ingewikkeld.

De overheid heeft gekozen voor een belasting op basis van forfaitair rendement. Dat betekent dat de Belastingdienst rekent met een fictief rendement, dat totaal niet overeen hoeft te komen met de werkelijkheid. Wat er precies is veranderd leggen we uit in ons algemene artikel over de nieuwe box 3-belasting. Vooral voor vastgoedbeleggers heeft dit de fiscale optimalisatie een stuk ingewikkelder gemaakt.

De Hoge Raad heeft in het arrest van 2021 aangegeven dat het huidige systeem met rendement op basis van forfaitairs ‘discriminatoir’ is. De Hoge Raad eist dat de Belastingdienst belasting berekent op basis van het werkelijke rendement. Dat de Belastingdienst ondanks die duidelijke uitspraak nog steeds volhardt in het forfaitair systeem keuren we bij RS Finance dan ook sterk af.

Onvoldoende rechtsherstel

Het is de verwachting dat er in 2027 nieuwe regelgeving komt, voor de belasting in box 3. We juichen toe dat er aan een aanpassing wordt gewerkt, al vinden we dat dit veel te lang duurt. In de tussentijd is er sprake van een onnodig complexe en belastende situatie voor veel vermogenden. Er is ook sprake van veel onzekerheid, omdat nog totaal niet duidelijk is hoe nieuwe wetgeving er tegen die tijd uit zal gaan zien.

Bovendien heeft de Advocaat-Generaal (de belangrijkste adviseur van de Hoge Raad) onlangs gezegd dat het geboden rechtsherstel onvoldoende is. Dat betekent dat de geboden oplossing door de Belastingdienst geen recht doet aan de eerdere uitspraak. De tijdelijke oplossing is niet voldoende, dus daar moet op korte termijn naar gekeken worden.

We sluiten ons daar bij RS Finance graag bij aan. We voorzien zelfs een nieuw rechtsherstel of een aangepaste overbruggingswet, om de huidige problemen met de box 3-heffing alsnog op te lossen. Het ministerie heeft naar aanleiding van het advies van de Advocaat-Generaal een formulier ontwikkeld waarmee de belastingplichtige tegenbewijs kan leveren. Als het formulier er komt moet de belastingplichtige straks dus op een formulier aangeven hoeveel rendement er werkelijk is gemaakt. Overigens geeft de Belastingdienst hiermee indirect te kennen dat de Hoge Raad het advies van de Advocaat-Generaal weleens kan gaan volgen en het huidige systeem dus niet voldoende herstel heeft geboden.

Het biedt ook geen enkele garantie dat de Belastingdienst zo’n formulier niet gewoon naast zich neer zal leggen. Bovendien loopt de Belastingdienst in de uitvoer van veel van zijn taken nu al administratief en operationeel vast. Dat biedt weinig vertrouwen dat zo’n tegenbewijsregeling voor de box 3-rendementen wel tot een goede uitvoer komt.

Ondertussen zou het wel bewijzen dat de overheid erkent dat het huidige rechtsherstel onvoldoende is en dat er een andere oplossing moet komen. Mede daarom begrijpen we bij RS Finance niet goed waarom de overheid zo standvastig blijft. Het is wachten op een nieuwe uitspraak door de Hoge Raad, om nogmaals heel duidelijk aan te geven dat de huidige tijdelijke oplossing onvoldoende is. Die uitspraak wordt binnenkort verwacht.

Heffing op basis van werkelijk rendement

We helpen klanten hun vermogen fiscaal te optimaliseren. Tegelijkertijd zijn we voorstander van een heffing op basis van werkelijk rendement. Zo’n belastingheffing op basis van werkelijk rendement valt namelijk uit te leggen aan belastingplichtigen. Wie rendement maakt betaalt daarover belasting. En wie geen rendement maakt of minder rendement maakt, betaalt dus ook geen of minder belasting.

Wij vinden het vooral belangrijk dat de nieuwe belastingwetgeving duidelijk en eerlijk is. Daarom pleiten we voor een heffing in box 3 die zo min mogelijk complex is. Dat biedt voordelen voor de belastingplichtige, die begrijpt hoe de belasting werkt, en voor de Belastingdienst, die het systeem makkelijker kan uitvoeren.

De tijdelijke oplossing is onnodig complex, waardoor de belastingplichtige uiteindelijk de dupe is. Dat geldt voor de heffing op basis van forfaitair rendement, bijvoorbeeld als die rendementen in werkelijkheid niet worden gehaald. Als er een formulier komt om het werkelijk rendement alsnog te delen legt dat de belastingplichtige extra werk op. Ook op die manier is de belastingplichtige de dupe, van een systeem door de Belastingdienst dat in de praktijk niet werkt.

Er is veel te lang gewacht

Uiteindelijk moest er iets veranderen aan de box 3-belasting, dat begrijpen we. De overheid heeft er ondertussen veel te lang mee gewacht, terwijl er al sinds 2012/ 2013 signalen waren dat er iets moest veranderen. Het is jammer en onbegrijpelijk dat er niet eerder is gewerkt aan een alternatief systeem voor de belastingheffing. Als er op tijd mee begonnen was zouden de verschillende betrokken partijen hun stem hebben kunnen laten gelden, waardoor er waarschijnlijk een eerlijker en eenvoudiger systeem zou liggen.

Bovendien is de verandering die uiteindelijk is doorgevoerd een stap in de verkeerde richting geweest. Het systeem is er oneerlijker en onnodig ingewikkeld van geworden. Belastingplichtigen betalen nu belasting over een forfaitair rendement, dat totaal niet overeen hoeft te komen met het werkelijke rendement. In de praktijk worden spaarders ontzien door het nieuwe systeem, maar zijn het veelal de beleggers die daar de rekening voor betalen. We komen praktijksituaties tegen waarbij beleggers tot wel drie keer meer belasting over hun vermogen betalen, van het ene op het volgende jaar. Dit komt onder andere door de hefboomwerking bij de berekening van de box 3-belasting.

Tip: benieuwd naar die hefboomwerking? Dat leggen we uit in ons box 3-artikel over beleggen in vastgoed.

Het originele systeem uit 2001 voor belasting in box 3 leidde in de praktijk tot een eenvoudige, overzichtelijke en effectieve heffing van 1,2% belasting over het rendement. In ruim 20 jaar tijd is het systeem uitgegroeid tot onnodig complex en bovendien oneerlijk, vooral voor beleggers.

Wij roepen de overheid op om zo snel mogelijk een eerlijk en eenvoudig alternatief systeem in te voeren. Dat doet recht aan de uitspraak van de Hoge Raad en doet recht aan de rechten van zowel spaarders als beleggers.

Heb je vragen en wil jij meer grip op je financiën of de belasting die je betaalt?
Vul online je gegevens in. Dan nemen we contact met je op.