Hoe werkt box 3-belasting? En wat kun je doen?

Box 3 werd jarenlang gekscherend de ‘pretbox’ genoemd. Beleggers betaalden nauwelijks belasting over hun rendement uit sparen en beleggen. De overheid voerde wijzigingen door, uitgevoerd door de Belastingdienst. De Hoge Raad haalde een streep door die veranderingen, omdat de nieuwe manier van belasten ‘in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens’.

Wat is er precies aan de hand met de box 3-belasting en wat kun je doen om de eventueel toegenomen belastingdruk zoveel mogelijk te drukken? Het speelveld is veranderd en zal de komende jaren naar verwachting blijven veranderen. Het is nog onduidelijk hoe nieuwe wetgeving er precies uit gaat zien, en zelfs wanneer die van kracht wordt.

Hoge Raad: ‘forfaitaire box 3-heffing was discriminatoir’

Om praktische redenen bedacht de overheid het forfaitair systeem. Over de periode 2017 tot en met 2020 gold in box 3 een vaste vermogensmix met vaste delen voor sparen en beleggen, afhankelijk van de hoogte van het vermogen. Voor iedereen was dit hetzelfde, dus ook voor iedereen die alleen spaargeld bezat. De Hoge Raad oordeelde al op 24 december 2021 dat deze nieuwe manier van belasten (op basis van een vaste vermogensmix en fictief rendement) in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De Hoge Raad oordeelde dat alleen het werkelijk rendement op vermogen mag worden belast. De uitspraak door de Hoge Raad verplicht de overheid om een alternatieve manier van belasten in te voeren.

Er is een tijdelijke oplossing voorgesteld door de overheid. Dat betekent dat de Belastingdienst rekent met een fictief rendement, om rendement uit vermogen te belasten. De Belastingdienst gaat voor 2023 bijvoorbeeld uit van:

• 0,36% fictief rendement op banktegoeden
• 6,17% fictief rendement op beleggingen
• 2,57% (negatief) fictief rendement voor schulden

Over dat rendement berekent de Belastingdienst vervolgens de verschuldigde belasting.

Daarop is een nieuwe procedure gestart. De Advocaat-Generaal, de adviseur van de Hoge Raad, heeft aangegeven dat die tijdelijke oplossing ook niet voldoet aan wat de Hoge Raad al in 2021 bepaalde. Er moet volgens de Advocaat-Generaal een nieuw systeem komen, om te belasten op basis van werkelijk rendement.

Van overbrugging naar werkelijk rendement

Het lijkt er voorlopig op dat er tot 2027 in ieder geval geen nieuw definitief systeem komt voor de belasting in box 3. Vanaf dat moment wil de overheid een heffing introduceren die is gebaseerd op werkelijk rendement. Dat betekent dat er sprake is van een overgangsperiode, met de tijdelijke oplossing zoals voorgesteld door de overheid. Het is de vraag of deze tijdelijke oplossing in stand kan blijven, gezien het advies van de Advocaat-Generaal. Binnenkort doet de Hoge Raad hierover uitspraak, zo is de verwachting.

De nieuwe manier van belasten vanaf 2027 belast zowel de rente, dividend en huur in box 3, plus verkoopwinsten en in beginsel ook niet-gerealiseerde winsten, zoals aandelen die in waarde stijgen. Er geldt een uitzondering voor vastgoed dat in waarde stijgt, omdat vastgoed zich lastig liquide laat maken. Pas bij verkoop moet er over een eventuele waardestijging belasting betaald worden.

Bij vakantiewoningen zonder verhuur

Het loont in veel gevallen om bezwaar te maken als er niet of nauwelijks sprake is van rendement uit vermogen in box 3. Het kan bijvoorbeeld interessant zijn om bezwaar te maken bij vermogen in box 3 als (zonder schulden) is geïnvesteerd in één of meerdere vakantiewoningen. Als de woningen niet worden verhuurd leveren die geen huur op, dus geen rendement.

De Belastingdienst gaat uit van een fictief rendement, van 6,17% in 2023. Wie de vakantiewoningen niet verhuurt (en dus geen rendement maakt), wordt daar wel voor aangeslagen. Het lijkt in dat geval kansrijk om bezwaar te maken. Wie kan aantonen dat de woningen niet worden verhuurd en dat daar dus geen rendement uit volgt brengt de aanslag voor box 3 terug naar nul.

N.B. Een eventuele waardestijging wordt in het tijdelijke forfaitair systeem niet belast.

Bij een aandelenportefeuille met hoog rendement

Andersom lijkt het niet interessant om bezwaar te maken bij een aandelenportefeuille met een hoog rendement. Als aandelen in een jaar tijd bijvoorbeeld 9 tot 10% rendement maken biedt het forfaitaire stelsel juist voordelen. Ook als er aandelen verkocht zijn met een flinke waardestijging biedt dat voordeel.

De Belastingdienst rekent dan immers met het fictief rendement, van 6,17% in 2023. Als dat rendement lager is dan het werkelijk rendement levert dat fiscaal voordeel op.

N.B. Het is nog niet duidelijk hoe een nieuwe vorm van box 3 belasting rekening zal houden met de totaalwinstgedachte, dus verrekening van verliezen of de middeling van rendementen door de jaren heen.

Naar een eerlijker systeem

De Hoge Raad heeft al een eerlijker systeem geëist. Zo zien we dat ook bij RS Finance. We zijn daarom voorstander van een box 3-heffing op basis van het werkelijk rendement.

We zijn daarover doorlopend in gesprek met betrokkenen en natuurlijk onze klanten. Bij hen horen we dat zij een eerlijk systeem wensen. Het voelt voor hen eerlijk als ze belasting betalen over werkelijk rendement, in plaats van een fictief rendement dat vaak niet klopt met de realiteit.

Zo helpen we onze klanten bij RS Finance

Zolang de overbruggingswetgeving voor de box 3-heffing geldt, loont het in veel gevallen om bezwaar te maken tegen de berekening op basis van fictief rendement.

RS Finance helpt graag bij het berekenen van het werkelijk rendement in box 3, en hoe zich dat verhoudt tot het fictief rendement waar de Belastingdienst mee rekent en natuurlijk het maken van bezwaar. Daarnaast denken wij graag mee over andere manieren om de box 3-heffing te beperken of te voorkomen.

Dus twijfel je of je niet te veel box 3-belasting betaalt? Of zoek je een manier om je vermogen fiscaal te optimaliseren, rekening houdend met de huidige en toekomstige box 3-wetgeving? Dat is waar we sterk in zijn. Dat doen we voor zowel vermogende particulieren als voor bedrijven.

Wij helpen je niet te veel belasting te betalen, zowel zakelijk als privé. Onze specialisten kennen de fiscale wetgeving, weten wat er speelt en zijn op de hoogte van alle recente veranderingen. Als het gaat om fiscale aangiften en advies, dan ben je bij ons aan het juiste adres.

Heb je vragen en wil jij meer grip op je financiën of de belasting die je betaalt? Vul online je gegevens in. Dan nemen we contact met je op.